کارت گرافیک چیست و چه کاربردی دارد
کارت گرافیک چیست؟
کارت گرافیک یک قطعه سختافزاری است که تصاویر را برای نمایش در مانیتور تولید میکند. این کارت مسئول تبدیل دادهها به سیگنالهایی است که مانیتور قادر به درک آنهاست، تا تصاویر برای انسان قابل فهم باشند.
داشتن یک کارت گرافیک با کیفیت باعث میشود تصاویر بهتری را تجربه کنید، که برای گیمرها و افرادی که در زمینه ویرایش ویدئو فعالیت دارند، بسیار حائز اهمیت است.
انواع کارت گرافیک
باتوجه به نوع کارت گرافیک، ممکن است در مکانهای مختلفی قرار گیرد. دو نوع اصلی کارت گرافیک عبارتند از:
یکپارچه (Integrated)
کارت گرافیکهای یکپارچه، بخشی از مادربورد هستند و معمولاً در لپتاپها و کامپیوترهای استاندارد یافت میشوند. این نوع کارتها قیمت کمتری دارند اما قابلیت ارتقا و جدا شدن ندارند.
کارتهای یکپارچه معمولاً برای کارهای روزمره مانند وبگردی، تولید اسناد و تماشای ویدئو مناسب هستند. مزایای آنها شامل اندازه کوچکتر، مصرف برق کمتر، تولید گرمای کمتر، عدم نیاز به خنککننده اضافه و عدم هزینه اضافی است. از طرفی معایب آنها شامل کاربرد محدود، غیرقابل ارتقا و مناسب نبودن برای بازی است. تولیدکنندگان بزرگی مثل AMD و Intel کارتهای یکپارچه ارائه میدهند.
مستقل و اختصاصی (Dedicated or Discrete)
این نوع کارتها به صورت جداگانه روی مادربورد نصب میشوند و به راحتی قابلیت ارتقا دارند. این ویژگی باعث شده تا برای کاربران حرفهای که به دنبال بهبود عملکرد سیستم خود هستند، انتخاب مناسبی باشند.
کارت گرافیک مرجع چیست؟
کارتهای گرافیک مرجع توسط شرکتهای Nvidia و AMD طراحی میشوند. این شرکتها طرح اولیه کارت گرافیک را ارائه میدهند که پس از آن شرکتهایی مانند Asus، MSI و Gigabyte با طراحی مجدد و افزودن ویژگیهایی مانند خنککننده سفارشی، بهبود کیفیت قطعات برای پایداری بیشتر و قابلیت OverClocking، طراحی غیرمرجع را ارائه میدهند.
GPU چیست؟
GPU یا واحد پردازش گرافیکی، بخش اصلی کارت گرافیک است که وظیفه تولید تصاویر بصری برای نمایش در مانیتور را بر عهده دارد. عملکرد GPU بستگی به مدل آن دارد و هر چه تصویر پیچیدهتری داشته باشیم، نیاز به GPU سریعتر و پیچیدهتری داریم.
اسلات کارت گرافیک
اسلاتهای افزونه مثل PCIe برای ارتقای سیستم استفاده میشوند و امکان افزودن کارتهای اضافی را فراهم میکنند. برخی مادربوردها امکان نصب بیش از یک کارت گرافیک را دارند که باعث افزایش کارایی سیستم میشود.
FPS در کارت گرافیک چیست؟
برای تجربه بهترین کیفیت تصویر در بازیهای مدرن، باید نرخ فریم یا FPS بالایی داشته باشید که کامیپوتر بتواند جزییات را با فریم ریت مناسب دریافت کند. نرخ فریم تعداد دفعات آپدیت یا نمایش تصویر در هر ثانیه است؛ اگر این مقدار کم باشد، کیفیت تصویر به شدت کاهش مییابد.
پیکربندی حافظه در کارت گرافیک
کارتهای گرافیک دارای حافظه رم مخصوص به خود هستند که با سیستم جداست. VRAM یا رم ویدئویی بین 512 مگابایت تا 8 گیگابایت دارد و انواع مختلفی از جمله DDR3، DDR4 و GDDR5 SDRAM دارد. حافظه در کارت گرافیک اهمیت بالایی دارد زیرا تاثیر مستقیمی بر اجرای بازیها با رزولوشن بالا دارد. حداقل مقدار پیشنهادی برای گیمرها 1 گیگابایت است اما باید نیازهای بازی و ویژگیهای دیگر کارت نیز در نظر گرفته شود.
انواع پورت در کارت گرافیک شامل موارد زیر است:
1- VGA: این پورت آنالوگ 15 پین، که به عنوان D-sub هم شناخته میشود، یکی از اولین کانکتورهای ویدئویی است و کیفیت پایینتری نسبت به دیگر پورتها دارد. اگرچه پورتهای VGA عملکرد خوبی دارند، اما پورتهای دیگر کیفیت بهتری ارائه میدهند.
2- DVI: این پورت دو نوع دارد:
- DVI-I: که قابلیت انتقال سیگنالهای دیجیتال و آنالوگ را دارد.
- DVI-D: که فقط سیگنالهای دیجیتالی را منتقل میکند.
پورتهای DVI معمولاً در مانیتورهای مسطح مشاهده میشوند و ارتباط خوبی میان کارت گرافیک و مانیتور برقرار میکنند.
3- HDMI: یکی از محبوبترین اتصالات به دلیل سرعت و تطبیقپذیری بالاست. HDMI قابلیت انتقال سیگنالهای صوتی و تصویری را همزمان داراست.
4- DisplayPort: در میان مانیتورهای جدید رواج بیشتری یافته است و علاوه بر صدا و تصویر، انواع دیگر داده را نیز منتقل میکند.
شکل و اندازه کارت گرافیک فاکتور مهمی در خرید آن است. توجه به فضای موجود در کامپیوتر شما بسیار حیاتی است. کارتهای گرافیک در دو اندازه کلی عرضه میشوند:
- ATX/Full Height: ابعادی بزرگ دارند و برای سیستمهای دسکتاپی فاقد محدودیت فضا مناسباند.
- Low Profile یا Half Height: نازکترهستند و براکتهای باریکتری دارند که اغلب در کامپیوترهای خانگی کوچک (HTPC) استفاده میشوند.
برای انتخاب کارت گرافیک مناسب برای مادربرد باید سه نکته زیر را در نظر بگیرید:
- اندازه فیزیکی PCIe باید با فضای داخل کیس شما هماهنگ باشد (Full یا Half).
- تعداد لاینها در اسلات افزونه PCI: لاینها مسیری برای ارسال و دریافت همزمان دادهاند و تعداد بیشتر به معنای سرعت بالاتر است. نصب کارت PCIe x8 در اسلات PCIe x4 باعث کاهش ظرفیت پهنای باند میشود.
- نسل و نسخه تکنولوژی PCIe: اکثر مادربردهای تولید شده پس از سال 2013 از PCIe 3.0 پشتیبانی میکنند، اما عملکردشان به سرعت نسخه مادربرد محدود میشود.
تاثیر کارت گرافیک بر بازیها واضح است؛ هرچه کارت گرافیک بهتری داشته باشید، کیفیت گرافیکی بالاتری خواهید داشت. کارت قویتر به معنای پردازش سریعتر و نمایش فریمهای روانتر با جزئیات بهتر است. میزان حافظه کارت گرافیک از عوامل مهم است که کارایی را بهبود میبخشد. برای گیمرهای معمولی، کارتهای گرافیک متوسط کافیاند. اما برای کارهایی مانند پردازش متن و وبگردی، کارتهای یکپارچه معمولی هم کارآمد هستند.